Niedługo miną cztery lata od dnia wejścia w życie nowego Prawa restrukturyzacyjnego. Jednak wciąż wiedza o nowych możliwościach naprawy przedsiębiorstwa nie jest wśród właścicieli firm powszechna. Prawo restrukturyzacyjne stanowi logiczne dopełnienie Prawa upadłościowego. I wzajemnie, ponieważ obie ustawy pozostają ściśle ze sobą powiązane. Jedną z cech wspólnych procesów upadłości i restrukturyzacji na nowych zasadach jest to, że w proces ten zaangażowane są sądy. 

Czy miałeś do tej pory do czynienia z sądem? Jak to wspominasz? I dlaczego tak źle?

Niespecjalnie się dziwię, gdy słyszę od naszych przedsiębiorców, że do sądu chodzą tylko wtedy, gdy muszą. Skomplikowane procedury i czas oczekiwania na wyrok zdecydowanie odstraszają. Podobnie jak brak wiedzy sędziów o specyfice prowadzenia biznesu, a co za tym idzie – niepewność co do treści wyroku.  Aby skorzystać z nowych sposobów restrukturyzacji jest konieczność wszczęcia postępowania sądowego. Dla wielu osób budzi to automatycznie złe skojarzenia.

Nowe prawo restrukturyzacyjne przewiduje możliwość dogadania się z wierzycielami i zatrzymania toczących się egzekucji z maksymalnym ograniczeniem udziału sądu. Polega to na wszczęciu postępowania o zatwierdzenie układu. Postępowanie o zatwierdzenie układu jest szansą na szybką i sprawną restrukturyzację długów firmy. Tryb tego postępowania jest bardzo uproszczony. Rozpocząć należy od zaangażowana do współpracy doradcy restrukturyzacyjnego. Doradca pomoże przygotować plan restrukturyzacji długów, a także zapewni wsparcie w negocjacjach z wierzycielami. Wybór osoby doradcy należy wyłącznie do Ciebie. Z przyczyn oczywistych winna to być osoba kompetentna i doświadczona. Zapewni Ci to wsparcie w trudnym okresie i ochroni przed błędnymi decyzjami. 

Po rozpoczęciu współpracy z doradcą, przygotowujemy wspólnie i przekazujemy wierzycielom oraz sądowi propozycje warunków układu obowiązujące na określoną datę (tzw. dzień układowy). Propozycje układowe mogą zawierać kilka wariantów układu, przy czym warianty te mogą się wzajemnie wykluczać. Propozycje układowe powinny określać sposób restrukturyzacji zobowiązań dłużnika, np.: odroczenie spłaty; rozłożenie spłaty na raty; zmniejszenie wysokości wierzytelności; konwersję wierzytelności na udziały lub akcje. Mogą także przewidywać podział wierzycieli na grupy.

Kolejnym zadaniem jest zebranie od wierzycieli głosów za układem. Głosy zbiera się w formie pisemnej, na kartach do głosowania, sporządzonych ściśle według wymogów ustawy. Układ zostaje przyjęty, jeżeli za jego przyjęciem wypowie się większość wierzycieli mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności. Jeżeli natomiast głosowanie nad układem odbywa się w grupach wierzycieli, układ jest przyjęty, jeżeli w każdej grupie wypowie się za nim większość uprawnionych do głosowania, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności w danej grupie. Po zebraniu głosów – o ile wynik głosowania wierzycieli jest korzystny – składamy do sądu wniosek o zatwierdzenie układu. Formalne zatwierdzenie warunków układu to w istocie jedyna czynność sądu w sprawie.

Jak widać – sąd jest zaangażowany w postępowanie w stopniu absolutnie minimalnym. Można oczywiście zadać sobie pytanie: dlaczego iść do sądu, skoro można się dogadać z wierzycielami bez udziału sądu i doradcy restrukturyzacyjnego? Powodów jest kilka. Przede wszystkim nie zawsze da się z wierzycielami dogadać bez użycia dodatkowych argumentów. A takim może być alternatywa – albo zawieramy wspólnie formalne, zatwierdzone przez sąd porozumienie, albo zmuszony będę ogłosić upadłość. 

Po drugie, pamiętajmy, że złożenie wniosku o zatwierdzenie układu – podobnie jak złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości – zwalnia osoby zarządzające spółkami kapitałowymi od odpowiedzialności za szkodę za niezłożenie wniosku w terminie, a członków zarządu spółek z ograniczoną odpowiedzialnością – od osobistej odpowiedzialności za niespłacone długi spółki. 

Po trzecie, ponieważ układ jest formalnie zatwierdzany przez sąd, uzyskujesz namacalny dokument – postanowienie sądowe – zapewniające Ci ochronę przed dalszymi czynnościami indykatorów i komorników tak długo, jak wykonujesz zawarty i zatwierdzony układ.